Problemem władz miasta nie był brak majątku, lecz brak środków na niezbędne jego zabezpieczenie. Potrzebny był także pomysł jak zagospodarować podarowany obiekt koszarowy. Zrodziła się więc w kierowanym przez prezydenta Jana Wolańskiego Zarządzie Miejskim idea ulokowania w koszarach schroniska dla pielgrzymów zarządzanego przez specjalnie utworzone Miejskie Biuro Pielgrzymek.
W dniu 2.04.1947 Miejska Rada Narodowa przejęła statut Miejskiego Biura Obsługi Ruchu Pielgrzymkowego, wniesiony przez prezydenta Jana Wolańskiego ( uchwała MRN 23/47, 2/04/1947). W trakcie dyskusji proponowano wprowadzenie do komisji opiniodawczej Kurii Diecezjalnej. OO.Paulinów, przedstawicieli Prezydium MRN, Stowarzyszenia Kupców i Związku Właścicieli Nieruchomości. W MRN zasiadało wówczas radnych z PPR – 24, PPS – 14, SL – 2, SD – 10 bezpartyjni – 9; przewodniczącym był Karol Zajda z PPR. O pomoc w sprawie organizacji biura zwrócono się do Ministerstwa Administracji. Informacje o problemach ruchu pielgrzymkowego w formie listu do Głównego Urzędu Planowania Przestrzennego, przy Ministerstwie Odbudowy (Biuro Planowania Osiedli Miejskich kierowane przez T. Tłoczka) wysłano 30.01 1947r.
Miejskie Biuro Pielgrzymek miało przejąć opiekę nad przybywającymi na Jasną Górę pielgrzymami. Oprócz prowadzenia schroniska w koszarach Zawady, wskazywać miało kwatery, dbając o ich sanitarny standard, organizowałoby pomoc lekarską i sanitarną. Prowadzone przez biuro bary zaopatrywać miały gości w tani i dobry posiłek. Biuro miałoby także monopol na wskazywanie wykwalifikowanych przewodników. „Głos Narodu” komentował to entuzjastycznie: „stanowi to innowację w dziejach naszego miasta i w razie pomyślnego załatwienia może przyczynić się do zapewnienia pielgrzymom tego wszystkiego, co w XX wieku kulturalnemu człowiekowi należy się, a co w dotychczasowych warunkach urągało wszelkim pojęciom o higienie i kulturze” (3).
O inicjatywie powiadomiono pisemnie 4 maja Zakon O.O. Paulinów. Przyjęli oni niezbyt entuzjastycznie informacje, że wszystkie pielgrzymki muszą się meldować w biurze, ono decyduje o miejscach noclegu i zbiera podatek noclegowy. Był to jeszcze okres, gdy komunistyczni nominanci uczestniczyli w uroczystościach Bożego Ciała, lecz mimo tego stanu „odwilży” kontrolowanie ruchu pielgrzymkowego i nakładanie na przybywających na Jasną Górę podatku, nie mogło być przez klasztor Jasnogórski mile widziane. Prezydent tłumaczył konieczność opodatkowania wydatkami miasta: w uroczystościach 8 września 1946 r. uczestniczyło1, 1 mln pielgrzymów, w całym roku 4,4 mln; zniszczenia na skutek ruchu pielgrzymkowego Zarząd Miejski szacował na 250 tys, klasztor zapłacił 84 tys.
Pielgrzymki, zdaniem władz miasta, „podrzuciły 27 umysłowo chorych”. Argumenty prezydenta nie przekonały OO. Paulinów. Negatywnie opiniując projekt Miejskiego Biura wyraziły chęć współpracy w sprawie obsługi pielgrzymów z Izbą Przemysłowo-Handlową, kierowaną przez Juliusza Brauna. Podobne stanowisko przyjęła Kuria Diecezjalna i biskup Teodor Kubina.
Władze miasta liczyły na wsparcie centrum; dyrektorem departamentu samorządowego w Ministerstwie Administracji Publicznej był burmistrz Częstochowy czasów wojny Stanisław Rybicki. Udało się zaprosić do miasta ministra Edwarda Osóbkę-Morawskiego, gościł on 27 i 28 października. W efekcie tej wizyty uzyskano dotacje na budowę szaletów pod Jasną Górą i remont szpitala przy ul. Bony. Nie było to jednak to, na co liczył Zarząd Miasta i ostatecznie ta rezerwa ze strony ministra spowodowała rezygnację z koncepcji tworzenia Miejskiego Biura Pielgrzymek.
Otwarło to możliwość innego zagospodarowania koszar. W Częstochowie, na podstawie zezwolenia wydanego 20 listopada 1945 r, funkcjonowała Wyższa Szkoła Administracyjno-Handlowa założona przez Izbę Przemysłowo-Handlową. Szkoła, której działalność zainicjowano 13 stycznia 1946 r, korzystała z lokalu szkoły handlowej na obecnej ulicy Korczaka. W 1946 r zajęcia przeniesiono do budynku przy ul. Waszyngtona 62. Ostatecznie 3 maja 1948 r. wydzierżawiono dla WSAH dawne koszary przy ul. Dąbrowskiego.
Remont przeprowadzony pod kierunkiem inż Jana Szymanowskiego pozwolił stworzyć tu pomieszczenia dydaktyczne, bibliotekę, internat a nawet salę gimnastyczną. Wygospodarowano także miejsce na Dom Małego Dziecka. W zamierzeniach Juliusza Brauna był także pomysł tworzenia tu centrum obsługi pielgrzymów. Nie doszło do tego, bo pomysłodawca – prezes IP-H trafił w grudniu 1948 r do więzienia, kilka miesięcy wcześniej UB aresztowało także wiceprezesa Izby Klemensa Konczałowskiego i jego żonę Zofię.
Skończył się czas powojennej odwilży. Choć może duch przetrwał, skoro w meldunkach PZPR w 1949r. skarżono się, że stołówka w budynku WSAH jest rozsadnikiem klerykalnej propagandy...
dla cz.info.pl: Jarosław Kapsa
Przypisy:
1) Kwota ta podana jest w wartości przed denominacją, w 1950 r dokonano wymiany w relacji 100 starych zł- 1 zł nowy.
2) Wykaz z protokołu pokontrolnego kontrola 12-27 I 48 r insp Józef Ćwierćkiewicz z Biura Kontroli przy Radzie Państwa. Akta ZMiMRN syg 245 AP Częstochowa
3 )Głos Narodu nr 49 z 27.02.1947 r s 4
